zondag 16 december 2018

Uit te komen in het herkenbare

Dag 8/10 - "Art for lovers in 10 days"

"Is Evil of great importance to the good" - Johan Clarysse - 2007-2008































Voor Dag 8/10 van mijn "Art for lovers in 10 Days"-challenge koos ik voor een werk van Johan Clarysse. Uit de cyclus "Is Evil of greate importance to the good".
Johan Clarysse is een kunstenaar die intussen een Waaier van een weg heeft afgelegd. Steeds nieuwe accenten toelatend tussen "kijken" en "zien". Al in het jaar 2004 mocht ik een inleidende tekst uitspreken bij een tentoonstelling in Galerie Utopia in Damme-Sijsele.
Hierna volgen daaruit een aantal fragmenten.

Enkele notities over het plastisch werk van Johan Clarysse

De Weg.
Wie het overzicht heeft bewaard, wie de weg kan zien die Johan Clarysse als schilder heeft afgelegd herinnert zich dat het begon met een Odyssee. Dat het niet geëindigd is daarbij. En dat het dat eigenlijk nog altijd is: een Odyssee. Zij het dat de jaren voor steeds meer bravoure in zijn werk lijken te zorgen. Na het eerste labo van het pure veldwerk, het ploegen, de aarde. Na het onderzoek van de materie uit het begin van de jaren negentig was er ineens - waarvandaan?- de gestalte. De gestalte die opdook en zich op ging richten. Een stijlbreuk opperden sommigen. Een monoliet in de grenzeloze ruimte van ons brein misschien. Maar de weg ging verder tot we gekomen zijn waar we vandaag mogen staan en bij Johan het beeld steeds verstilder lijkt in het beeld. De weg. Het is een lange weg, een merkwaardige queeste die de schilder intussen heeft afgelegd. Niet voor de hand liggend, geen platgetreden pad is het om zoals Johan Clarysse van het lyrische nog ongrijpbare, uit te komen in het herkenbare en toch zo zeer bevreemdende. Elke tentoonstelling van Johan Clarysse brengt hem verder op de weg. Elke tentoonstelling is een stap in een richting. Een tussenstap, halte, een 'pas op de plaats' en het is telkens weer een voorrecht om daarbij aanwezig te mogen zijn.

De Keurslagers
"Het leven is een slagerij waarin enkel vis te koop is". Het is een citaat van de Schaarbeekse surrealist Marcel Mariën, wapenbroeder destijds van Magritte. Schrijver, schilder. Het citaat zegt wel iets. Bijvoorbeeld: "Ook een manier om tegen de wereld aan te kijken". Humor en ironie kunnen ons inderdaad wel vaker redden. Moeten ons wel vaker redden. Maar ze doen niettemin niets af van het feit dat met elke kunst van enig niveau de dingen er nu eenmaal niet simpeler op worden. Gelaagd. Multi-interpretabel. Pluriform. Nooit eenduidig is de wereld van de kunstenaar die het ernstig onderzoek niet uit de weg gaat. Johan Clarysse is, dat lijdt geen twijfel, zo'n kunstenaar. Zijn wereld bestaat uit vele werelden. Getekend door de zorgvuldig aangebrachte nuance, de tonaliteit in al zijn vormen, getekend door het nooit verloren gelopen geloof in de maakbaarheid van de wereld en de relaties. Schilderen is voor Johan Clarysse een poging om greep te krijgen op de werkelijkheid. Greep op zijn werkelijkheid. En, laten we wel wezen, die heeft, met alle respect voor de meester-spekslagers onder ons, maar weinig uitstaans met wat ik voor één keer de platte dolgedraaide wereld van de keurslagers wil noemen.


Het raadsel
Bij nader inzien blijken er ten huize van Johan Clarysse wel heel veel personen onder hetzelfde dak te wonen.
De kunstenaar woont er samen met de zorgverlener en de doener snijdt er het brood aan met de denker. Zoals bij iedereen van ons, huizen ook bij hem duidelijk meerdere zielen in één en dezelfde borst.. Filosoof, psycholoog,  schilder... Interdisciplinair en naast elkaar maar toch ook alles inéén. Een mens kan immers van alles zijn. Mengsel,  samenstelling, legering, amalgaam. Geworden wat we lazen, zagen, zegden, voelden, deden, dachten. De kunstenaar Johan Clarysse staat ondertussen midden het leven - zoals dat zo mooi kan worden gezegd. Hij heeft en zet graag, naar hij zelf zegt, verschillende brillen op. Zijn ontvankelijkheid voor indrukken en sferen is met de jaren alleen maar groter geworden. Krantenkoppen, beelden uit films, citaten, zinnen... Wat ie pikken kan, oppikken uit en van de wereld zien we vaker terugkeren in zijn werk. Het spanningsveld tussen het beschouwende en het evocerende, tussen het direct emotionele en het cerebrale, tussen vorm en inhoud, woord en beeld lijkt met de jaren een groter evenwicht te kunnen vinden. De tekst als volwaardig grafisch element en de veelvuldige link met de rijke voedingsbodem van de cultuur in het algemeen en de literatuur en de film in het bijzonder, is in zijn werk nooit ver weg. Maar meer nog dan aan het proza lijkt het werk van de kunstenaar Clarysse verwant aan de poëzie. Proza en ook de filosofie zoeken het raadsel op te lossen, poëzie maakt het raadsel alleen maar groter. Ik meen mij niet te vergissen als ik zeg dat in het huis van Johan Clarysse vooral ook een dichter huist.


Drie fragmenten uit een tekst, als inleiding uitgesproken in Galerie Utopia, Damme-Sijsele bij de opening van een tentoonstelling van Johan Clarysse op zaterdag 9/10/2004.

“Day 8/10. Art for art lovers in 10 days. Please post 10 of your favourite masterpieces of visual arts (paintings, drawings, prints, sculptures, photographs, ...) that are of great significance to you. No names, no titles, but all comments are welcome. I was nominated by Martin Pulaski and now ask Christina Vanderhaeghe to continue the art game if he likes to play it too.” (Facebook-challenge)

Extern:
Thuissite Johan Clarysse


Geen opmerkingen:

Een reactie posten