(zaterdag 21 november 2020)
Een hart van koekebrood.
Muziek een stortbui uit wijde galmgaten. Psalmen
voor een ver verschiet. (Jo Gisekin)
Muziek? Jazeker hield Streuvels van muziek! De pianola die hier in de woonkamer staat is daarvan de stille maar wonderlijke getuige. In Nederland, lees ik, noemt men “dit vreemde ding waar muziek uitkomt” een ‘kunstspelpiano’. Het woord beschrijft perfect wat deze robotachtige piano (met een hart van koekebrood) voorstelt. Graag had ik wel ’s gehoord hoe die pianola live en in het écht klinkt.
Muziek...Van Streuvels is uit zijn jonge jaren in Avelgem bekend dat hij als zanger een felle baritonstem had. En ook uit brieven aan zijn oudste dochter Paula spreekt Streuvels’ liefde voor muziek. Hij meldt terloops dat hij in Duitsland ‘een heelen hoop’ muziek heeft gekocht. “Sonaten van Beethoven, Mozart, Haydn, verder stukken van Chopin Grieg, enz. Zie nu maar dat gij nu goed muziek leert lezen, opdat gij er gauw mee wegkunt, alles te spelen.” (Bron: ‘Stijn’, Jo Gisekin, dochter van Paula)
Op de pianola staat een partituur van Edvard Grieg’s ‘Nordische Weisen' – Opus 63’. De gedachte dat die hier altijd, misschien wel ten eeuwigen dage op deze plaats - op de pianola - zal blijven staan is aandoenlijk in haar hang naar en in het beeld dat ze oproept van “onveranderlijkheid”. Grieg, Scandinavië en de Oudnoorse mythologie waren belangrijk voor Streuvels zoals dat onder meer blijkt uit het 15° jaarboek van het Stijn Streuvelsgenootschap uit 2009.
Zelf brengt, als ik aan Grieg denk vooral, Peer Gynt naar het toneelstuk van Hendrik Ibsen, bij mij oude dingen die voorbijgaan terug. Mijn eigen grootvader, een aardig verteller, diste zelfs verhalen op die hij aandikte met volkse elementen uit de Scandinavische sfeer. Vroege herinneringen die mij laten afdwalen. Eén ding heeft dit verblijf mij wél duidelijk gemaakt: zonder de muziek, en zonder de radio, zou ik het hier de voorbije weken niet hebben gered. Men mag mijn televisie op een dag naar het recyclagepark brengen, daar zou ik geheel niet om rouwen. De radio en de muziek daarentegen... Dat is niet iets wat iemand als ik wil of kan missen…
Misschien is dit dan ook het goeie moment om het ootmoedig toe te geven en te zeggen dat ik het uiteindelijk toch heb aangedurfd! Misschien wel als een van de eersten hier, wie zal het zeggen. In de gewijde stilte van de werkkamer van Mijnheer heb ik een aantal van mijn spotify-lijstjes laten spelen… Het klinkt blasfemisch maar weet dat ik het wel zeer ingetogen heb gehouden. Niet de muziek die ik voorbehouden hield voor de Residentie. Niet het wat ‘hardere’ werk als dat van die eeuwige Hendrix van mij. Of Neil Young en Stevie Ray Vaughn. Ook een aantal van dé platen van het haast voorbije Coronajaar zoals het recentste werk van Dylan, Springsteen of Nick Cave toch genoemd mag worden, hield ik exclusief voor als de nacht inviel in mijn residentiestudio. Idem dito voor de West-Vlaamse barden als Filip Kowlier, het Zesde Metaal, Wannes Capelle en onze eigenste man uit Bruhhe, Brihang die ik sinds ik hier verbleef zal blijven parafraseren door te zeggen dat er ook bij mij weliswaar geen Steentje maar ‘een Stijntje in mijn schoentje zit’.
Nee, in Het Huis - mijn schroom blijft groot in Deze Tempel van de Literatuur – liet ik mezelf (en wie hier nog allemaal mag wonen) enkel en alleen het ‘zachtere werk’ horen. Veel jazzy melodieën dwalend tussen evergreen en bluegrass, waren dat…
Melanie di Biasio, Nathalie Loriers, Naima Joris… Of zij die voldoende hebben aan een Voornaam: Patsy, Emmylou, Ella, Billie, Sarah, Taylor… . En zelfs Mira! En dat niet enkel en alleen vanwege de Streuvelsecho in haar naam. Het verbaast mij dat de zangeres die ik voor het eerst hoorde op de openingseditie van ‘Literaire Living’ nog altijd stevig aan haar muzikale weg moet timmeren. Komend voorjaar brengt ze met ‘Heilig Hart’ een nieuwe plaat uit, haar vijfde al. Zou niemand dan hebben gemerkt dat Mira er al vier platen lang al helemaal staat?
Wel opvallend toch hoe mijn lijstje voor Het Huis enkel uit dames bestaat! Een voor een troost- en Soelaasbrengende Engelenstemmen zijn het die ik in dit leven niet wil of kan missen. Ze brengen en maken muziek die in staat is om elk hart van koekebrood weg te laten smelten. Streuvels overleed in 1969 toen het Woodstock-festival dat voor mij, schuchtere snaak nog, voorgoed de nieuwe tijd zou inluiden, in volle gang was. In al die decennia moet hij, die zelf nog de commerciële uitvinding van de Radio en de Grammofoon heeft meegemaakt, zowat de hele moderne muziekgeschiedenis hebben zien passeren. Passing away. And here to stay. Tot Beatles, Stones en The Lovin' Spoonful toe.
Al die mooie stemmen van de wereld! Voor mij geloof, hoop en liefde in bange dagen. Ik ben er zeker van dat ook Streuvels ze nooit had willen missen.
#Blauwenotities #demanmetdeleesbril #erziteenStijntjeinmijnschoen #hetlandvanstreuvels
Ps. Ook geef ik hierbij toe dat ik lang heb getwijfeld: schrijf ik bovenaan dit stukje nu 'koekebrood' of 'koekenbrood'?
Geen opmerkingen:
Een reactie posten